Tomaszek miał wspaniałych i dzielnych przodków. Z jego rodziny pochodził niejeden wojak słynący z bitewnych dokonań. Rodzice, chcąc podtrzymać piękne tradycje, zaplanowali dla syna generalską karierę. Chłopak nie ma do niej ani krzty zapału. Wolałby raczej zajmować się ulubionym muzykowaniem. Chociaż zachowuje się czasem jak łobuz, nigdy nie dąży do konfliktów. Mimo wszystko zostaje wysłany do szkoły wojskowej, a za jego marne wyniki w nauce wstydzi się cała żołnierska rodzina.
Bohater kończy szkołę, ale ponieważ jest urodzonym pacyfistą, zostaje – na przekór schematom – generałem pokojowym. Jego armia ma za zadanie rozśmieszać, bawić się z dziećmi, udzielać dobrych rad. Przynosi więcej pożytku niż bataliony, które zostawiają po sobie zniszczenia i niepokój. Zawsze jest witana z entuzjazmem, a Tomaszek staje się ulubieńcem miasta, bo zjednał sobie ludzi sercem, a nie orężem.
Isa Tutino Vercelloni stworzyła postać pozytywnie zbuntowaną i przełamującą stereotypy. Wybory bohatera nie spotykają się z aprobatą najbliższych, ale chłopiec wytrwale realizuje swoje postanowienia. Nie narzeka na brak zrozumienia; wykorzystuje czas i środki, które zostały mu dane. Przecież do spełniania marzeń trzeba mieć tyle samo odwagi i siły co do walki z wrogiem! Choć dorósł, zachował w sobie dziecięcą radość. To dorośli zachowują się niedojrzale, chwaląc się kłótniami i zachęcając do nich. Gdy ze łzami w oczach namawiają chłopaka do uczestnictwa w bitwie, są dużo bardziej komiczni niż dorosły bohater strojący do dzieci śmieszne mi „Opowieść…” podejmuje temat wojny bez patosu, za to z humorem i dystansem. Wierszowana forma czyni antywojenny przekaz jasnym i przystępnym, a postać Tomaszka, który przechytrzył dorosłych, wzbudzi sympatię wszystkich czytelników. Autorka świetnie uchwyciła też historię w ilustracjach: poważnych rodziców, surowych nauczycieli oraz roześmianą kompanię bohatera – generałów stojących na głowie lub grających w piłkę. Wszystko to w stylu retro, ponieważ książka powstała w latach sześćdziesiątych, a w pierwszym polskim wydaniu zamieszczono oryginalną grafikę.
W tej krótkiej opowiastce pokazana została prosta prawda, o której ciągle zapominamy: zgoda buduje, niezgoda rujnuje. Trzeba mówić o niej dzieciom już od najmłodszych lat, z nadzieją, że będą miały w sobie tyle siły co Tomaszek i nauczą dorosłych unikania konfliktów.
Urszula Zimoląg
Isa Tutino Vercelloni
„Opowieść o generale Tomaszku, który nie chciał pójść na wojnę”
Wydawnictwo Bona, 2012
tłumaczenie: Anna Chocie
